تاریخچه ساعت مچی

نظرات متعددی درباره اولین تمدنی که توانست زمان را اندازه گیره کند وجود دارد، بعضی ها معتقدند که هندی ها ، برخی دیگر می گویند بابلی ها ، یونانی ها، مصری ها و …. اما به خوبی می دانیم که 5000 تا 6000 سال پیش تمدن های بزرگ در آسیای میانه و شمال آفریقا برای تکمیل تقویم خود و همچنین برای اندازه گیری زمان شروع به ساختن ساعت کردند.
ساعت یکی از قدیمی ترین اختراع بشر است که نیاز اندازه گیری مداوم فواصل زمانی کوتاه تر از واحدهای طبیعی یعنی : ( روز ، ماه و سال ) را برطرف می کند. ساعت یک وسیله برای اندازه گیری ، نشان دادن و نگهداری زمان می باشد.
کلمه ی ساعت (Clock) از زبانهای محلی ( هلندی ، فرانسه و لاتین ) یعنی از کلمات Clocca و Clagan که به معنی زنگ می باشند مشتق شده است . ساعت شناسان و دیگر متخصصان، اصلاح ساعت را به معنی انحصاری یک دستگاه با مکانیسیمی برای اعلام فواصل زمان به صورت شنیداری می شناسند که این دستگاه از طریق نواختن یک زنگ ، آلات موسیقی و یا یک ناقوس فواصل زمانی را بیان می کند.
در سنت قدیمی هر وسیله ای که برای بیان فواصل زمانی به کار رود ولی فاقد صدا باشد را به عنوان یک زمان نگار ( زمان شمار) می شناختند.
درکاربرد عمومی امروزه یک ” ساعت” به هر وسیله ای برای اندازه گیری و نمایش زمان اطلاق می شود و اینکه امروزه ساعت های مچی و دیگر زمان شمار ها که می توانند توسط یک نفر حمل و نقل شوند از ساعت های دیواری (Clocks) متمایز شده اند.
انواع ساعت های اولیه :
شاخص های آفتاب (Sundials) :
(Sundial) شاخص آفتاب ، که ساعات یک روز را با استفاده از خورشید اندازه گیری می کند. به طور گسترده ای در دوران باستان مورد استفاده قرار گرفته ، یک شاخص آفتاب ( ساعت خورشیدی ) که به درستی ساخته شده باشد می تواند وقت محلی را با دقت مناسب اندازه گیری کند و شاخص آفتاب همچنان تا دوران مدرن برای نظارت بر عملکرد دیگر انواع ساعت ها مورد استفاده قرار می گرفت. اما به هرحال دارای محدودیت علمی بوده است و اینکه به درخشش خورشید نیاز دارد ، همچنین در تمام طور شب کار نمی کرد که این عوامل باعث تشویق به استفاده از روشهای دیگر برای اندازه گیری زمان شد.
ساعت شمعی :
ساعت های شمعی و چوب های سوزاندنی که به طور تقریبی سرعت سوختن آنها قابل پیش بینی بوده است نیز به منظور برآورد گذر زمان استفاده می شدند. یک ساعت شمعی ، یک شمع باریک با یک محفظه ی علامت گذاری شده ( معمولا با اعداد علامت گذاری شده ) می باشد که با سوختن شمع گذشت زمان را نشان می دهد ، امروزه این ساعت دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد. ساعت های شمعی راهی موثر برای اندازه گیری زمان در داخل منازل بوده اند همچین با این نوع ساعت ها دیگر شب ها و حتی روزهای ابری نیز می توانستند زمان را اندازه گیری کنند.
ساعت شنی :
یک ساعت شنی گذشت چندین دقیقه یا یک ساعت را اندازه گیری می کند ، دارای دوحباب شیشه ای می باشد که به طور عمودی به یکدیگر متصل شده اند حفره ی میان این دو اجازه می دهد مواد از حباب بالایی به حباب پایینی بریزد. وقتی حباب بالایی خالی شد می توان آن را مجددا برای اندازه گیری زمان برعکس کرد.
در یک ساعت شنی ، سرعت عبور شن از یک سوراخ کوچک به صورت ثابت می باشد که سپری شدن از یک زمان قراردادی که از پیش تعین شده است را نمایش می دهد.
ساعت های آبی :
ساعت های آبی به عنوان “Clepsydrrae” نیز شناخته می شوند ،این ساعت ها توآم با شاخص های آفتاب هستند و احتمالا قدیمی ترین ابزار اندازه گیری زمان بوده اند .
جریان داشتن آب در یک ظرف کاسه شکل یکی از ساده ترین ساعت های آبی است که در بابل و مصر در حدود 16 قرن پیش از میلاد مسیح وجود داشته اند. در دیگر مناطق جهان از جمله هند و چین نیز شواهدی وجود دارد که آنها ساعت های آبی داشته اند ، اما برخی از نویسندگان قدمت آنها را کمتر از این تاریخ بیان کرده اند یعنی چیزی حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح .
در تمدن های یونانی و رومی برای پیشبرد ساعت های آبی ، طراحی هایی از جمله چرخ دنده هایی پیچیده را انجام دادند که به ماشین های خیالی خودکار متصل شده بودند البته این طرح ها در بهبود دقت ساعت ها اثر بخش بودند.
این پیشرفت ها با سپری کردن دوره های بیزانس و زمان های اسلامی به دست آمد که در نهایت راه خود را به اروپا یافتند.
چینی ها به طور مستفل ساعت های آبی خود را در 725 سال پس از میلاد توسعه دادند ، ایده ی آنها از کره و ژاپن هم عبور کرد.
در اصل ، ساعت های آبی در جوامع باستانی عمدتآ در نجوم مورد استفاده قرار می گرفت . این ساعت های آبی توسط شاخص های آقتاب کالیبره می شدند درحالی که میزان دقت و صحت آنها به پای دقت زمان شمارهای مدرن پیشرفته نمی رسید، ساعت آبی یکی از معمول ترین و دقیق ترین دستگاه هایی بود که برای هزار سال مورد استفاده قرار می گرفت . تا اینکه ساعت های پاندولی که خیلی دقیق تر نیز بوده اند در قرن 17 در اروپا جایگزین آنها شدند.
ساعت آونگی ( ساعت پاندولی )
ساعتی می باشد که از یک پاندول استفاده می کند ، یک وزنه نوسانی که عنصر نگدارنده زمان در این نوع ساعت می باشد. از زمان اختراعش در سال 1656 توسط کریستین هویگنس تا ده ی 1930 ، ساعت پاندولی به عنوان دقیقترین ساعت جهان بوده است .
ساعت پاندولی باید در جای ثابت باشد ، هر گونه حرکت یا شتابی در سرعت حرکت پاندول تاثیر می گذارد . به خاطر عدم دقت این دستگاه ها بنابراین باید از مکانیزم دیگری برای زمان شمارهای قابل حمل استفاده می شد . در حال حاظر از این نوع ساعت ها برای دکراسیون و یا عتیقه بودنشان نگهداری می شود .
جسویت ها (Jesuites) یکی از کمک کننده های عمده به توسعه ی ساعت های پاندولی در قرن 17 و 18 بودند .
زمان گرینویچ :
در سال 1884 گرینویچ انگلستان ، نصف النهار صفر درجه نامگذاری شد. که جهان به عنوان نقطه ی شروع موقعیت زمان جهان آن را پذیرفت .
ساعت مچی :
اولین ساعت مچی در سال 1524 در کشور آلمان توسط پیتر هنلین به وجود آمد. دیگر ساعت ها در سال 1548 پدیدار شدند و بعد از سال 1575 بیشتر ساعت ها در سوئیس و انگلیس تولید شده اند. در آن زمان مشکل اصلی ساعت ها مکانیزم حمل کرن آنها بوده است . به طور معمول وزن ساعت ها باعث غیر قابل حمل بودن شان می شد ، اما آن زمان یک دوره ی پیشرفت و نو آوری شد. اولین ساعت های قابل حمل از استیل ساخته شدند و بعد از آلیاژ برنج که تابه حال این نوع ساعت ها دچار نقص نبوده اند.